Kapalı buz pateni sahaları ve hokey pistleri, yalnızca soğutma özelinde değil, nem alma konusunda da özel iklimlendirme tasarımı gerektiren yapılardır. Bu yapılarda entegre nem alma cihazı kullanımı ve nemin daimi olarak nem alma cihazları tarafından kontrol altında tutulması, kaliteli bir buz yüzeyinin korunması, tesis içi konforun sağlanması, enerji verimliliği ve yapı güvenliği açısından tasarım aşamasında atlanmaması gereken bir detaydır. Buz pistinin dış ortama açılan kapılarından kısmi buhar basıncı farklılığından ötürü iç ortama giriş yapan sıcak ve nemli hava, soğutulmuş pist ortamına girdiğinde hızla yoğuşarak istenmeyen sonuçlar doğurabilir. NKT - Nem Kontrol Teknolojileri olarak bu yazıda buz pistlerinde nem alma cihazı gereksinimi, nem alma cihazının sistem bütünlüğünü bozmadan entegrasyonu ve buz pateni sahaları ile hokey pistlerinde nem kontrolünün neden önemli olduğu incelenecektir. Nem kontrolü esnasında kullanılacak nem alma (dehumidification) cihazlarının türleri ve çalışma prensipleri ele alınacaktır. Ayrıca dünya genelindeki yaygın uygulamalardan ve örnek vakalardan bahsedilecek, son olarak buz pistlerinde nem alma cihazı entegrasyonunda dikkat edilmesi gereken temel hususlara değinilecektir.
Kapalı buz pistlerinde ortam havasındaki nem oranının doğru seviyede tutulması, buz kalitesi başta olmak üzere tesisin işletme enerji verimliliği açısından soğutma, ısıtma ve aydınlatmadan sonra dördüncü sırada yer almasına rağmen, nem alma sisteminde küçük bir ihmal bile tüm kontrol sisteminde zincirleme sorunlara yol açabilir.
Kapalı buz pistlerinde ortam havasındaki nem oranının yükselmesi, hem buz kalitesi hem de tesisin operasyonel verimliliği üzerinde doğrudan etkili olur. Özellikle aktif hareket halinde olan buz hokeyi oyuncuları, pasif konumda bulunan izleyiciler ve dış ortamdan sızan hava (infiltrasyon) gibi faktörler, pist içinde nem seviyesini direkt arttırıcı unsurlardır. Artan nem, soğuk buz yüzeyinde yoğuşarak ince bir su tabakası veya kırağı meydana getirir. Özellikle aşırı bağıl neme maruz kalan yüzeylerde “frosting” olarak adlandırılan buzlanma meydana gelir. Frosting sonucunda buzun kayma kalitesi hızla düşerken, deformasyon sonrası yüzeyin “yavaş buz” tabir edilen pürüzlü bir yapıya dönüşmesi kaçınılmaz olur. Normalde pürüzsüz ve sert olması gereken buz, nemin etkisiyle pütürlü hale gelir; sporcuların ani hız değişimleri yaşamasına sebep verir, kayma hareketlerini zorlaştırır ve performanslarını olumsuz etkiler. Artistik patinaj ve buz hokeyi gibi sporlarda sporcu güvenliği ciddi risk altına girer. Düzgün olmayan buz yüzeyi, sporcuların dengesiz hızlanıp -yavaşlamasına, düşmelerine ve sakatlanmalarına sebep olabilir.
Buz yüzeyinde biriken yoğuşmuş su zamanla donar ve buz tabakasının istem dışı kalınlaşmasına neden olur. Kalınlaşan buz tabakası ise genellikle homojen bir yüzey formu oluşturmadığından, pistin farklı bölgelerinde farklı yükseklikler meydana gelir. Bu durum hem yüzey düzgünlüğünü bozar hem de sporcu hareketlerinde anomaliye sebep olur. Ayrıca buz kalınlığının artması, pistin altında çalışan soğutma sistemine de ek yük bindirir. Kalın buz kütlesini soğuk tutmak için soğutma sistemi daha fazla çalışmak zorunda kalır, bu da enerji tüketimini artırır ve soğutma ekipmanlarının ömrünü kısaltır.
Doğru kapasiteli ve doğru konfigüre edilmiş bir endüstriyel nem alma cihazı kullanımı, buzun kalitesini korumada ve sistemin operasyon bütünlüğünü sağlamada en etkili çözümlerden biri olarak öne çıkar. Nem alma cihazı kullanılmayan buz pistlerinde, buz yüzeyinin sıklıkla kazınması ve yenilenmesi gerekir (ice resurfacing). Sıradan bir buz pistinde günlük 5 ila 10 kez yüzey yenileme işlemi yapılmakta ve her seferinde 400 ila 700 litre arasında su tüketilmektedir. Yüzey kazıma ve yeniden su serme işlemleri hem zaman hem de ciddi maliyet kaybına yol açar.